Trong muôn vàn việc nước, nông nghiệp với Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn có một vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế, xã hội và đời sống, thu nhập của người nông dân. Bác luôn quan tâm đến vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

Tại Đại hội chiến sĩ thi đua Nông nghiệp toàn quốc lần thứ Ba, ngày 23 tháng 5 năm 1958, Bác nói: “… Muốn sản xuất tốt, phải chú ý đến: nhất nước, nhì phân, tam cần và tứ là cải tiến kỹ thuật. Trước hết chú ý đến nước là đúng, vì xứ ta hầu như năm nào cũng bị hạn, bị lụt, vì vậy chúng ta phải bắt buộc nước phục vụ nông nghiệp…

Ơn Đảng như mẹ như cha,

Mở mang thủy lợi, nhà nhà ấm no.

Ấm no không đợi trời cho,

Người làm ra nước, sức to hơn trời.” (1)

Những người công tác trong ngành Thủy lợi hẳn vẫn còn nhớ câu nói giản dị nhưng rất nổi tiếng của Bác tại Hội nghị Thủy lợi toàn miền Bắc ngày 14 tháng 9 năm 1959: “…Việt Nam ta có hai tiếng Tổ quốc, ta cũng gọi Tổ quốc là đất nước; có đất và có nước, thì mới thành Tổ quốc. Có đất lại có nước thì dân giàu, nước mạnh. Nước cũng có thể làm lợi nhưng cũng có thể làm hại, nhiều nước quá thì úng, lụt, ít nước quá thì hạn hán…”(2)

Với bộ áo nâu sẫm màu, mái tóc bạc phơ, đôi dép cao su, giản dị và gần gũi, Bác đã đi đến nhiều địa phương thăm, kiểm tra các công trình thủy lợi. Người xắn quần lội ruộng cùng tát nước, cùng đạp guồng nước chống hạn, chống úng, xuống sát chân đê ân cần thăm hỏi và hướng dẫn bà con đắp đê chống lũ lụt…Tại các Hội nghị về nông nghiệp, Bác không dùng diễn văn, không đọc những lời lẽ chung chung mà rất cụ thể, nói rõ từng việc, chỉ ra ưu điểm để phát huy, vạch rõ khuyết điểm để khắc phục.

Chúng tôi trân trọng giới thiệu với quý độc giả một số hình ảnh Bác Hồ với công tác thủy lợi. Những hình ảnh này đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III - Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước. Đây là những hình ảnh quý, hết sức bình dị song chứa đựng sự quan tâm của một vị lãnh tụ đối với công tác thủy lợi và vấn đề dân sinh, đồng thời cũng thể hiện tư tưởng của Bác về nước, về thủy lợi: “Nhiệm vụ của chúng ta là làm cho đất với nước điều hòa với nhau để nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng chủ nghĩa xã hội…”(3).

Ảnh:

Chủ tịch Hồ Chí Minh tham gia tát nước chống hạn ở cánh đồng Quai Chảo, huyện Thanh Trì, Hà Nội, ngày 12/01/1958 (TTLTQG III, ML ảnh giai đoạn 1954-1985, số 1449)

Hồ Chủ tịch nói chuyện với nhân dân tỉnh Hà Nam đang đắp đập ngăn nước, ngày 13/01/1958 (TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 24)

Hồ Chủ tịch thăm đê sông Đà và kiểm tra công tác phòng lụt của tỉnh Sơn Tây, ngày 8/7/1958(TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 17)

Hồ Chủ tịch xem bản đồ thủy lợi của huyện Thuận Thành - Bắc Ninh, ngày 16/10/1958(TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 14)

Hồ Chủ tịch thăm công trường Đại thủy nông Bắc - Hưng - Hải, năm 1958(TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 15)

Hồ Chủ tịch thăm đê sông Cầu, huyện Quế Võ, Bắc Ninh và kiểm tra công tác phòng chống lụt của địa phương ngày 27/7/1960 (TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 18)

Hồ Chủ tịch tại Hội nghị Thủy lợi toàn miền Bắc năm 1960 (TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 20)

Hồ Chủ tịch về thăm và nói chuyện với Hội nghị phát động chống hạn toàn tỉnh Ninh Bình, ngày 17/6/1960 (TTLTQG III, ML ảnh phông Bộ Thủy lợi, số 302)